AD Amersfoortse CourantDe Stad AmersfoortFinancieel GezondJuridische ProblematiekKwaliteit van bestuurVahstalVragen

Vragen – Uitkomst Bindend Adviesprocedure Projectontwikkelaar Vahstal

  1. Is het College op de hoogte van de toelichting zoals hieronder vermeld door de Burger Partij Amersfoort (BPA)?
  2. Is het College bereid om de gemeenteraad, eventueel onder geheimhouding, te informeren over de inhoud van de eindbeslissing over de bindend adviesprocedure?
    • Zo nee, waarom niet?
  3. Staat het College nog steeds achter haar beantwoording van de schriftelijke vragen 2019-052 en 2020-016?
    • Zo nee, welke nieuwe inzichten zijn er verworven?
  4. Hoe groot schat het College de financiële gevolgen van deze eindbeslissing voor de gemeente?
  5. Hoe duidt het College de BPA-inschatting van 40 à 50 miljoen euro voor deze juridische schade die ten laste zou komen voor de gemeente en haar burgers?
  6. Welke gevolgen heeft deze eindbeslissing voor
    1. De begroting en diens sluitendheid
    2. De jaarrekening
    3. De kadernota
    4. De weerstandsratio
  7. Is het College voornemens om naar aanleiding van deze eindbeslissing te adviseren een herstelbegroting bij de provincie in te dienen?
    • Zo nee, waarom niet?
  8. Hoe duidt het College het risico op hernieuwde onder preventief toezichtstelling door de provincie Utrecht ten gevolge van deze eindbeslissing?
  9. Is het College voornemens de raad nauwgezet en eventueel onder geheimhouding nauw te betrekken en informeren bij het vervolg van deze zaak?
    • Zo nee, waarom niet?
  10. Is het College van mening dat de inhoud van deze eindbeslissing reeds eerder in de tijd viel te voorzien, zoals ook al eerder door de BPA is aangegeven?
    • Zo nee, waarom niet?
  11. Hoe duidt het College de ‘return on investment’ van deze 20 jaar slepende juridische procedure?
  12. Wat gaat het College in de toekomst anders doen om langlopende juridische conflicten eerder te beslechten?
  13. Wat is volgens het College de reden dat de juridische procedure tegen deze projectontwikkelaar zo lang heeft geduurd?
  14. Wat gaat het College anders doen om de financiële gevolgen van juridische conflicten te beperken?
  15. Wat gaat het College anders doen om de risico’s op significante financiële gevolgen van juridische conflicten beter aan de raad inzichtelijk te maken?
  16. Is dit College wel bereid om eindelijk haar verlies te nemen en zich bij de zaak neer te leggen, zonder opnieuw de hete aardappel naar een volgend College door te schuiven?
    • Zo nee, waarom niet?
  17. Is het College van mening dat zij ten aller tijde correct en volledig is geïnformeerd door het ondersteunende ambtelijk apparaat over deze kwestie?
    1. Zo ja, hoe heeft de redelijkheid van deze financiële klap zich zo lang aan het blikveld van het College kunnen onttrekken?
    2. Zo nee, wat is het College voornemens om hierin te verbeteren en hoe?
  18. Kan, en wil dit huidige College aangeven wie c.q. wat de eenduidige factor is geweest onder al die 28 betrokken en verantwoordelijke bestuurders in de afgelopen 22 jaar, Want het is toch hoogst opmerkelijk er nu inmiddels meer dan 1,5 miljoen overheidsgeld is besteed (op kosten van de Amersfoortse OZB belasting betaler) aan dure externe advocaten van de Zuid-as en dat de bindend adviseurs tot dit advies komen van: Amersfoort is 20 a 22 jaren lang in gebreken gebleven?
  19. Waarom moet de gemeenteraad de details over deze eindbeslissing uit de media (De Stadsbron / De Stad Amersfoort) vernemen en wordt zij niet alleen proactief, maar ook inhoudelijk door het College geïnformeerd?

Toelichting door de fractie van de Burger Partij Amersfoort (BPA):

De BPA heeft met zorg kennisgenomen van het collegebericht d.d. 31 december 2020 over de eindbeslissing van de bindend adviesprocedure. Hierin wordt gesteld dat

“Het oordeel van bindend adviseurs is dat partijen over en weer en ongeveer in gelijke mate in het (on)gelijk zijn gesteld. De gemeente is voor het deel dat zij de (verlengde) Definitieve Vaststellingsovereenkomst 1998 niet is nagekomen aansprakelijk jegens Vahstal. Over het vaststellen van de aard en de omvang van de schade zal nog een separate procedure volgen.”

Daarnaast verscheen er eveneens op 31 december 2020 een gedetailleerd artikel over dit onderwerp in De Stadsbron (https://www.destadsbron.nl/nl/Vahstal_uitspraak):

“In de eindbeslissing stellen de arbiters vast dat Vahstal door tegenwerking van de gemeente 244 woningen in het lucratieve segment niet heeft kunnen bouwen. Het schadebedrag moet nog worden bepaald in een vervolgprocedure, maar kan oplopen tot 25 miljoen euro.”

en

“Of de tientallen jaren oude geschillen tussen de ontwikkelaar en de gemeente nu definitief de wereld uit zijn, is nog onduidelijk. Vahstal is bereid zich neer te leggen bij de eindbeslissing, zegt hij in een reactie. Het college van burgemeester en wethouders is nog niet zo ver: in een bericht aan de gemeenteraad schrijven de wethouders Hans Buijtelaar (Vathorst) en Willem-Jan Stegeman (Financiën en Grondzaken) dat zij wachten op advies van de gemeentelijke advocaten voordat ze een oordeel geven over de uitspraak van de arbiters.”

Naar aanleiding hiervan maken wij ons in navolging op eerdere schriftelijke vragen 2019-052 en 2020-016 ernstig zorgen over de financiële gevolgen van deze eindbeslissing voor de gemeente Amersfoort en daarmee indirect voor haar burgers. Ofschoon over de aard en omvang van de schade naar eigen zeggen nog een separate procedure zal volgen is het onzes inziens op dit moment wel mogelijk om een grove inschatting van de kosten (schade) en de gevolgen hiervan voor de begroting te geven.

Uitgaande van het “ongeveer in gelijke mate” in het (on)gelijk zijn gesteld maakt de BPA op dat ongeveer de helft van het afgesproken aantal woningen uiteindelijk aan de projectontwikkelaar beschikbaar is gesteld. Over de andere helft zal daarom een schadevergoeding moeten worden overeengekomen. Stel dat het bijvoorbeeld in totaal om zo’n vijfhonderd woningen zou gaan dan staat de gemeente hierdoor bij de projectontwikkelaar voor tussen de 40 en 50 miljoen euro in het krijt uitgaande van een marge tussen de 1 à 2 ton per woning en inclusief de wettelijke rente sinds 1998.

Linksom of rechtsom vreest de BPA dat een bedrag van dergelijke omvang een flink gat zal slaan in de begroting en onze weerstandratio. Dit ten spijt van kruimelmoties en amendementen zoals 2020-192A “Weerstandsratio naar 1,0” voor een paar miljoen euro. Onzes inziens is het vervolgen op de huidige weg dweilen met de kraan open. De BPA voorzag en voorziet nog steeds dat door dit soort ellenlange en bodemloze juridische procedures de financiële integriteit van de gemeente Amersfoort onder druk komt te staan en een hernieuwde preventieve ondertoezichtstelling door de provincie op voorbaat niet valt uit te sluiten. De vraag is echter wat hiervan de oorzaak is en hoe we dit soort negatieve verrassingen in de toekomst kunnen voorkomen.

Het College spreekt altijd met een ( 1 ) mond is het gezegde in Amersfoort. Als de BPA terugkijkt dan speelt de kwestie Vahstal zich af over vele jaren:

  1. wethouder Roel Boer CDA onder Burgemeester Annie Brouwer – 1998
  2. wethouder Jan de Wilde PvdA onder Burgemeester Albertine van Vliet-Kuiper – 2000
  3. wethouder Hans Buijtelaar VVD onder Burgemeester Lucas Bolsius – 2010

Totaal komt de BPA in die periode in die drie Colleges op 20 wethouders, 3 burgemeesters en 5 gemeentesecretarissen. Dit geeft een totaal van tenminste 28 betrokken en verantwoordelijke bestuurders.

De fractie van de Burger Partij Amersfoort (BPA)

Ralph Langendam

En

Hans van Wegen