Bron: De Stad Amersfoort
AMERSFOORT De Amersfoortse gemeenteraad blijft ‘fysiek’ bijeenkomen. Bij digitale vergaderingen, waarbij raadsleden thuis achter hun laptop zitten, mogen geen besluiten worden genomen. Het lijkt een formaliteit, maar er komt meer bij kijken.
Dit bleek bij een digitaal overleg waarbij kwetsbare of oudere raadsleden een brok in de keel kregen. In uitgebreide smeekbedes richtten zij zich tot hun collega’s. De essentie van hun betogen was: zolang we verplicht zijn in één ruimte bij elkaar te komen, kunnen wij niet meer deelnemen aan het democratische proces. Dan ontneem je ten minste drie raadsleden hun stemrecht.
Deze drie raadsleden zijn Hans van Wegen en Ralph Langendam (beiden BPA) en Ben Stoelinga (Amersfoort2014). Van Wegen en Stoelinga zijn rond de zeventig, Langendam behoort tot een gezin dat tot ‘de risicogroep’ wordt gerekend. Bij Stoelinga speelden ook nog ‘persoonlijke omstandigheden’ mee. Hij gaf geen details, evenals zijn medestanders, aangezien medische kwesties vertrouwelijk mogen blijven. Daar vroeg ook niemand naar.
Respecteer kwetsbare minderheden en gun ook ons het stemrecht. Ik reken op jullie medewerking
Langendam nam uitgebreid de tijd voor een zorgvuldig betoog dat hij langzaam en indringend voorlas. ,,Respecteer kwetsbare minderheden en gun ook ons het stemrecht. Ik reken op jullie medewerking. Al begrijpen wij dat fysiek vergaderen makkelijker is dan discussiëren op afstand.’’ Een collega vroeg hem of door dit verzoek ‘een minderheid de meerderheid zal gijzelen’. Dat verwijt wierp hij verre van zich, verwijzend naar zijn democratische grondrechten en de uitzonderlijke corona-situatie.
HELE RAAD IN ÉÉN FABRIEK Menno Fousert (Amersfoort2014, evenals Stoelinga) voegde hieraan toe: ,,We gaan nu voor besluitvormende vergaderingen naar de voormalige Prodentfabriek in De Nieuwe Stad. Die is ruimer dan de raadszaal. Maar we zitten dan toch met z’n vijftigen in één oude fabriek, met een dakraam als enige ventilatie. Een raadslid dat kampt met ook maar één kuchje, moet thuis blijven en heeft dus geen stemrecht.’’ Hij kreeg bijval van oppositieleden: Rob Molenkamp (Lijst Molenkamp), Marc Smits (SP), die zelf snipverkouden achter zijn computer zat en Tahsin Bülbül (DENK), die vond dat de raad met digitale besluiten het goede voorbeeld kan geven. Voor Bülbül speelde ook mee dat voor de Prodentfabriek stevig huur moet worden betaald; dat kan in de tienduizenden euro’s lopen.
Een meerderheid besloot anders, en dat klonk als het laatste besluit dat op afstand kon worden genomen. De gemeentewet verbiedt namelijk digitale besluitvorming, ook al wordt er in het zakenleven al járen druk vergaderd-op-afstand. De Prodentfabriek zou ruim genoeg zijn om per raadslid anderhalve meter afstand te eerbiedigen. Een tussenvorm, het ‘hybride vergaderen’ – deels fysiek, deels op afstand – komt niet voor in het wetboek. De raad besloot unaniem om ‘Den Haag’ te vragen om in dat laatste verandering te brengen. Dat kan worden opgevat als een handreiking naar de kwetsbaren onder de gemeenteraad. Maar daar bleef het bij. Met tien stemmen tégen en 28 vóór blijft de fysieke, besluitvormende vergadering voorlopig voortbestaan.
Verbindingen vielen voortdurend weg gedurende het debat. Raadsleden waren onzichtbaar maar wel te horen, of zichtbaar maar onverstaanbaar
ONVERSTAANBAAR OF ONZICHTBAARVolgens Maarten Flikkema (VVD) is ‘de kwaliteit van het debat’ beter als je elkaar in de ogen kunt kijken. Tyas Bijlholt (D66) sloot zich bij hem aan. Andere partijen wezen op technische mankementen die kunnen optreden als je elkaar op afstand te woord moet staan. Als om dat te onderstrepen, vielen herhaaldelijk verbindingen weg gedurende het debat. Raadsleden waren onzichtbaar maar wel te horen, of zichtbaar maar onverstaanbaar. Sommigen leken even het niets te verdwijnen, om daarna op ondoorgrondelijke wijze terug te keren.
Langendam merkte op dat die anderhalve meter in de Prodentfabriek geen garantie biedt voor zijn gezondheid, met of zonder mondkapjes. De deskundigen lijken er zelf nog niet uit te zijn. Stoelinga kreeg de vraag voorgelegd of hij zich kan laten vervangen. Maar nee, dat kan alleen bij aantoonbare ziekte of zwangerschap. Hij is vooralsnog niet aantoonbaar ziek en ook niet zwanger.
De drie kwetsbaren spraken het vermoeden uit dat de coalitiepartijen wel gemakshalve gezamenlijk zouden optrekken. Dat schoot in het verkeerde keelgat bij de coalitiepartijen. Dillian Hos (GroenLinks): ,,Deze discussie begon mooi maar wordt nu afgedaan als een vete van de coalitie versus de oppositie. Dat is het niet. We nemen individueel onze besluiten, met onze volle integriteit. We volgen ons hart, wij allemaal.’’ De coalitie was het niettemin roerend eens, hetgeen dus leidde tot de genoemde besluiten.